Soepel in de heupen?!

Het gewricht; de anatomie

Gewrichten bestaat uit twee of meer botten die met elkaar in verbinding staan waardoor een beweging gemaakt kan worden. Samen met de spieren zorgen gewrichten ervoor dat het paard zich kan voortbewegen.
Bij de meeste gewrichten zijn de uiteinden voorzien van een laagje kraakbeen. Dit kraakbeen is een beschermingslaagje van de gewrichten en zorgt ervoor dat ze gemakkelijker soepele (glij)bewegingen kunnen maken.
Om de gewrichten zit een gewrichtskapsel welke aan weerszijden van het gewricht te vinden is. Op deze manier ontstaat er een gewrichtsholte waar zich de gewrichtsvloeistof (synovia) bevindt. Samen met het kraakbeen zorgt ook de synovia ervoor dat er minder wrijving ontstaat tussen de bewegende botdelen. Daarnaast heeft het gewrichtsvloeistof een zeer belangrijke rol, namelijk het kraakbeen voorzien van voedingsstoffen.
Ten slotte zorgen de gewrichtsbanden (ligamenten) ervoor dat de botstructuren bij elkaar worden gehouden. Deze gewrichtsbanden zijn gemaakt van sterk bindweefsel waardoor ze veel kracht kunnen opvangen en zijn onderdeel van het gewrichtskapsel.

Type gewrichten

Paarden hebben verschillende gewrichten in hun lijf. Het gewricht zoals hierboven beschreven is een synoviaal gewricht. De naam zegt het al, een gewricht welke synovia bevat. De botdelen zijn hier niet direct met elkaar verbonden, maar het betreft een overgang tussen twee botdelen waarbij beweging mogelijk is. De uiteinden van de botdelen zijn bedekt met een dun laagje hyalien kraakbeen. In de synoviale gewrichten is de meeste beweging mogelijk.
Daarnaast zijn er gewrichten met een kraakbeenverbinding (synchondrosis) en fibreuze gewrichten. Bij de laatstgenoemde bestaat de verbinding tussen de verschillende botdelen uit bindweefsel. Deze gewrichten laten weinig beweging toe.

Bewegingsrichting

Gewrichten zorgen dus voor beweging, maar zijn door hun anatomie gebonden aan vooraf bepaalde bewegingsrichtingen.

Het scharniergewricht; de naam geeft de richting al aan. Het gewricht functioneert als een daadwerkelijke scharnier en kan maar in een richting bewegen. Dus alleen naar voren of alleen naar achteren. Een voorbeeld hiervan is het ellebooggewricht.
Het rolgewricht; dit gewricht wordt ook wel draaigewricht genoemd. Hier rollen de twee botdelen als het ware om elkaar heen
Het kogelgewricht; dit gewricht laat veel beweging toe. Een voorbeeld hiervan is de heup.

Ten slotte

Er is ontzettend veel te leren over het bewegingsapparaat van een paard, van de botstructuren tot de gewrichten en van alle spieren tot pezen en banden, etc. Over het verschil tussen belasting en belastbaarheid, over de type trainingen en hersteltrainingen en ga zo maar door. Daar gaan we op een later tijdstip zeker nog verder op in!

Hierboven een eerste stap om in de basis wat dieper in te gaan op de gewrichten, de anatomie en de werking. Wat vooral belangrijk blijft, kijk naar jouw paard en voel!